”De CO2-Prestatieladder is een gebruiksvriendelijke tool”

Initiële interesse in de Ladder

Rond 2016 werd AWV een eerste keer concreet gecontacteerd over de toepassing van de CO₂-Prestatieladder in België. Dirk: ‘We werden door CO2logic, in opdracht van ADEB-VBA, aangesproken over onze interesses om de CO₂-Prestatieladder ook in België toe te passen. ADEB-VBA was namelijk bezig met een Stakeholderanalyse in België omdat sommige van hun leden in Nederland al in contact waren gekomen met het systeem. In België werd er nog niet echt iets uniform gebruikt om een klimaatscore mee te nemen in aanbestedingen, dus was er mogelijks een opening voor de CO₂-prestatieladder.” 

 

AWV was onmiddellijk geïnteresseerd in het systeem, aangezien het voor hun als aanbesteder een aantal belangrijke voordelen biedt vertelt Dirk. “Langs de ene kant was er de vraag die vanuit de Belgische constructie sector via ADEB-VBA zelf kwam om de CO₂-Prestatieladder ook in België toe te passen. Dat geeft al direct een meerwaarde als de sector zelf voorstander is van het systeem. Daarnaast hoorden we ook van de positieve implementatie in Nederland sinds 2009: weinig tot geen meerwerk voor aanbestedende diensten, geen meetbare meerkost in de offertes voor werken, de positieve stimulatie van gecertificeerde bedrijven én het feit dat het eigenlijk goed paste binnen de ontwikkeling van het klimaatplan voor MOW. Mits natuurlijk enkele vragen die beantwoord moesten worden rond implementatie in de Belgische context, waren wij heel positief.” 

 

Duurzaamheidsstrategie van AWV

De stappen die gezet werden om de CO₂-Prestatieladder te beginnen gebruiken in België vielen toevallig samen met de ontwikkeling van het klimaatplan van MOW. In dit klimaatplan werd er breed gekeken naar de klimaatimpact van MOW: naast de emissies van het eigen patrimonium, werden ook de beheer-, onderhouds- en investeringsprojecten meegenomen. Die laatste slagen dus op een impact in de waardeketen (Scope 3) van AWV.

 

In het klimaatplan werd er op basis van resultaten van de CO₂ berekeningen voor AWV mitigatie- en adaptatiemaatregelen voorgesteld. De maatregelen in het klimaatplan MOW omvatten vooral investeringen om op de langere termijn een klimaat neutrale samenleving te kunnen bereiken. Op basis van deze maatregelen werd er onderzocht welke CO₂ reductie of adaptatie impact het beleidsdomein MOW zou kunnen bereiken tegen 2030 t.o.v. 2020. In onderstaande tabel worden de ingeschatte reducties samengevat:

  

Mitigatie	Huidige CO2-uitstoot	CO2-reductie tegen 2030	% CO2-reductie tegen 2030
Beheer en onderhoud (scope 3)	174.000 ton CO2e	36.000 ton CO2e	21%
Investeringsprojecten (scope 3)	780.000 ton CO2e	182.000 ton CO2e	23%
TOTAAL	1.165.000 ton CO2e	309.000 ton CO2e	27%

Tabel overgenomen uit “klimaatplan MOW 2030”, versie september 2020.

  

“Eén van de maatregelen van het klimaatplan van MOW, is om in te zetten op het opnemen van duurzaamheidscriteria in bestekken voor projecten. Voorbeelden van zulke tools zijn de CO₂-Prestatieladder of een LCA-tool om de impact van gebruikte materialen te evalueren. De CO₂-Prestatieladder is hierbij een relatief makkelijk te gebruiken maatregel, omdat het klimaatbewuste aannemers stimuleert en de CO₂ emissies van de projecten gereduceerd worden. Het gebruik van de CO₂-prestatieladder helpt ons als onderdeel van MOW dus ook in het behalen van onze doelstellingen. De pilootfase die momenteel aan de gang is, is voor ons ook een makkelijke manier om de Ladder al eens te testen, met hopelijk een verdere structurele implementatie van de ladder in België. De voorlopige resultaten van de pilootprojecten zijn alvast positief, dus bij AWV hopen we de ladder ook na de pilootfase verder te kunnen inzetten.”

 

Ervaringen

In Vlaanderen werd de CO₂-Prestatieladder ondertussen al toegepast in een aantal pilootprojecten door MOW:

• Structureel onderhoud van wegen;
• Civiele werken;
• Renovatie gebouwen;

 

De ervaringen bij de pilootprojecten zijn tot nu toe positief, zo zegt Dirk: “Bij de evaluaties die uitgevoerd werden bij de projecten, zien we eigenlijk altijd een positief signaal. De belangrijkste parameters zijn voor ons dat het niet zorgt voor een benadeling van aannemers, dat het niet te veel tijd vraagt van onze projectmanagers, en dat het niet voor een stijging zorgt in de offerteprijzen. We merken ook duidelijk dat de tijd die nodig is om de CO₂-Prestatieladder toe te passen in een bestek heel beperkt is. Zeker bij toekomstige projecten zullen projectmanagers met ervaring weinig tot geen extra tijd nodig hebben om de Ladder te verwerken in het bestek. Hier en daar zijn af en toe wel vragen naar boven gekomen omdat het een nieuw systeem is, maar deze konden steeds opgelost worden. Daarnaast zien we ook dat de Ladder geen meetbaar stijgende impact heeft op de prijs van de offertes, en ontvangen we steeds voldoende offertes om zeker te zijn van voldoende concurrentie tussen bedrijven. De Ladder is ook makkelijk te combineren met andere duurzaamheidscriteria, zoals bijvoorbeeld het gebruik van asfalt met verlaagde temperatuur. Voorlopig dus positieve resultaten, en zijn wij zeker voorstander van het verder gebruik van de Ladder binnen beleidsdomein MOW.”

 

Op de vraag of Dirk andere aanbesteders zou aanraden om aan de slag te gaan met de CO₂-Prestatieladder, antwoord hij met een overtuigende ‘Ja’: “Aangezien onze ervaringen positief zijn, zouden we andere geïnteresseerde aanbesteders zeker aanraden om de Ladder toe te passen. Het systeem is heel gebruiksvriendelijk, en daarbovenop zijn er handige modelclausules beschikbaar die in bestekteksten verwerkt kunnen worden. Het is een gebruiksvriendelijke tool die aanbesteders helpt om duurzaamheid te beginnen te integreren in bestekken."